Zapadalność na dengę według danych WHO wzrosła w II połowie XX wieku niemal trzydziestokrotnie. Ten ogromny skok zachorowań powodowany jest przez urbanizację, wzrost liczebności populacji, zwiększającą się popularność podróży oraz globalne ocieplenie. Obecnie denga stanowi drugą po malarii najpowszechniej diagnozowaną infekcję w tej grupie chorób zakaźnych.

Od lat prowadzone są badania nad rozwiązaniem profilaktycznym i znalezieniem skutecznej szczepionki na dengę. W grudniu 2015 koncern Sanofi Pasteur jako pierwsza firma ogłosił sukces. Należy jednak nadmienić, że w trakcie badań klinicznych jest pięć kolejnych kandydatów na szczepionki, z czego dwa preparaty obecnie przechodzą III fazę badań.

Dengvaxia (Sanofi Pasteur) ma za zadanie pobudzić układ odpornościowy poprzez wytworzenie przeciwciał dla wszystkich czterech serotypów wirusa dengi. Skuteczność szczepionki niestety nie jest 100%. W testach klinicznych szczepionka redukowała ryzyko zachorowania o około 60%. Pozytywna wiadomość to taka, że skuteczność szczepionki była wyższa dla dwóch najgroźniejszych serotypów dengi. Wątpliwości są co do skuteczności szczepionki u dzieci, szczególnie poniżej 9 roku życia, oraz u osób starszych. Dlatego też środek został zatwierdzony do użytku u pacjentów pomiędzy 9 a 45 rokiem życia.

Na początku kwietnia br. uruchomiono na Filipinach program zaszczepienia ok. miliona uczniów szkół publicznych z terenów, w których denga występuje endemicznie w dużym nasileniu. Inne kraje, w których zarejestrowano szczepionkę: Brazylia, Meksyk, Salwador. Schemat szczepień to: 0/6/12 miesięcy – 3 dawki.

Niewątpliwie jest to duży krok i jeśli dalsze badania wykażą jej skuteczność, szczepionka prawdopodobnie będzie mogła być dostępna również dla podróżników wybierających się do Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Południowej czy Afryki.

Opis choroby

Denga jest chorobą zakaźną – wywoływaną przez wirusa (Flaviviridae, rodzaj: Flavivirus). Najbardziej niebezpieczne są wywołujące gorączkę krwotoczną serotypy 3 i 4 (jest ich w sumie 4). Ważna informacja: infekcja jednym serotypem, choć uodparnia na ten właśnie serotyp wirusa, podnosi ryzyko powikłań w przypadku infekcji innymi typami wirusa.

Zakażenie następuje poprzez ugryzienia komarów z rodzaju Aedes, najczęściej Aedes aegypti. Żyją one zazwyczaj w strefie między 35° N i 35° S oraz poniżej 1000 m.n.p.m. Są zdolne kłuć i rozprzestrzeniać wirusa w każdej porze doby i roku, choć najczęściej zdarza się to o poranku i wieczorem. Wirus nie przenosi się z człowieka na człowieka.

Choroba nieco ciężej przebiega u dorosłych, lecz dzieciom grozi większe ryzyko poważnych komplikacji. Okres inkubacji trwa od kilku do 14 dni – czyli podróżni, u których zaobserwowano niepowikłaną gorączkę po ponad 2 tygodniach od powrotu z terenów endemicznego występowania choroby, mają małe prawdopodobieństwo dengi.

Objawy: gorączka, bóle kostno – stawowe, bóle głowy, powiększenie węzłów chłonnych i wątroby. Gorączka typowa dla dengi przebiega w poniższy sposób: wysoka temperatura i bóle stawów z naciskiem na stawy kolanowe. Spadek gorączki następuje po 2-4 dniach. Po krótkiej (do kilkudziesięciu godzin) remisji następuje powrót gorączki i tym razem towarzyszy jej grudkowo-plamista wysypka od rąk i stóp przechodząca na kończyny, tułów, rzadziej twarz. Najgroźniejsza postać kliniczna to gorączka krwotoczna dengi. Jest to ciężka postać choroby i cechuje się wysoką śmiertelnością. Ma silniejsze objawy początkowe wraz z wymiotami, po 2-3 dniach dochodzą bóle brzucha, powiększenie wątroby i skaza krwotoczna – wybroczyny (petechie) spowodowane pękaniem naczyń krwionośnych i krwawe podbiegnięcia. Może dojść do śpiączki. Krwawienia do jam ciała pojawiają się w 4-5 dniu choroby – w braku leczenia dochodzi do wstrząsu i może dojść do zgonu. Jednak należy zaznaczyć, że większość chorych na dengę (wszystkie serotypy) powraca do zdrowia bez poważnych następstw – konieczne jest jednak wdrożenie leczenia. Na pewno nie można bagatelizować tej choroby.

http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44188/1/9789241547871_eng.pdf
http://www.who.int/immunization/research/development/dengue_q_and_a/en/ 
http://emedicine.medscape.com/article/215840-overview 
http://kopalniawiedzy.pl/denga-szczepionka-Dengvaxia,23743
http://www.medexpress.pl/nowa-kampania-w-wojnie-z-denga/63695